Het inflatiespook

Hieronder een artikel uit  ECHO, publicatie van het ABVV , van deze maand:

ECHO download:
www.abvv.be/publicaties

Het inflatiespook

Onze automatische indexatie is al jarenlang de enige garantie op stabiliteit in de koopkracht van de huishoudens. Die stabiliteit gaan we de komende jaren, hopelijk in nasleep van de pandemie, broodnodig hebben.
De inflatie is hoog: tussen november ’20 en ’21 stegen de prijzen met 5,64%. Vooral de energieprijzen zijn daarvan de oorzaak. Er is een brede consensus dat midden volgend jaar deze inflatieopstoot zal gaan liggen. Uiteraard barst de discussie rond de automatische indexering volop los. Dat is cynisch. Vijf op tien Belgische CEO’s kregen in 2020 een bonus gestort die hoger dan of gelijk was aan de bonus van 2019. U weet wel 2020; dat economische horrorjaar, het jaar waar in het voorjaar meer dan een miljoen Belgen tijdelijk werkloos thuis werd gezet. Belgische werknemers krijgen dit en volgend jaar slechts een schamele loonsverhoging toegekend: 0,4% boven de automatische indexaties. De beurzen stegen ondertussen met 50%. Sinds de financiële crisis hebben Belgische werknemers er géén reële koopkracht bijgekregen, in tegenstelling tot hun collega’s in de buurlanden.
De inflatie is hoog, maar er is momenteel geen reden om als kippen zonder kop rond te lopen. Jarenlang was de inflatie erg laag en ook nu komen we qua richtcijfer voor de jaarinflatie slechts iets boven 2% uit, het richtcijfer van de Europese Centrale Bank. Bovendien vertaalt een prijsschok zich in België niet in een onmiddellijke algemene loonstijging over de hele economie, daar zorgt ons ‘intelligent ontworpen systeem van automatische indexatie’ voor (dixit oud-eurocommissaris Olli Rehn).
Aan de ene kant wordt de basis voor automatische indexatie gevormd door een afgevlakte gezondheidsindex, waardoor pieken worden afgevlakt. Deze index bedraagt momenteel 1,72% op jaarbasis. Aan de andere kant zijn er tientallen verschillende sectorale indexatiecao’s. Deze cao’s bepalen de frequentie en het moment van indexatie in al deze sectoren. Doordat deze verschillen, wordt de indexatie breed uitgesmeerd over de tijd.
Dat alles zorgt ervoor dat loonstijgingen niet boven deze van onze buurlanden liggen. Alsof de vakbonden daar geen inflatieverwachtingen in hun recente looneisen meerekenen. In de Nederlandse metaalsector komt er de komende twee jaar 5,3% loon bij, met een inflatieverwachting rond 4%. In de Duitse bouw gaan de lonen met meer dan 6% naar boven, met een inflatie van 4,5%. Hun looneisen liggen steeds boven de inflatiecijfers. En dat is iets wat we al jaren niet meer zien in België.
Dus ja, een inflatieopstoot zorgt voor een tijdelijke hogere, maar breed uitgesmeerde, loonindexatie. Stabiliteit in koopkracht gaan we de komende jaren nodig hebben. Het is niet het ogenblik om dit systeem in vraag te stellen of ballonnetjes over een hervorming op te laten. De sectoren die nu een hogere loonaanpassing kennen, hebben jaren kunnen meesurfen op een lage inflatie, en lage indexatie. Als goede bestuurders hebben zij die financiële ademruimte allicht gebruikt om reserves aan te leggen en hun bedrijfsmodel te optimaliseren, waarom zou je nu dan moeten opschrikken van een inflatiespook?